عرضه اولیه سهام در بورس چیست؟

عرضه اولیه سهام یکی از مهمترین مواردی است که هر فردی که قصد سرمایه‌گذاری در بورس دارد، باید با آن آشنا باشد. از طرفی یکی از جذاب‌ترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاران مبتدی است، زیرا این سهم‌ها گاهی سودآور هستند. اما باید دقت کنید که همیشه هم اینطور نیست و ممکن است متحمل ضررهای زیادی شوید. بنابراین بهتر است که با اطلاعات قبلی در آن شرکت کنید و به تجزیه و تحلیل بازار بپردازید.

ما نیز در این مطلب قصد داریم به عرضه اولیه سهام، مزایا و نحوه شرکت در آن بپردازیم. در ادامه همراه فانوس باشید.

عرضه اولیه چیست؟

زمانی که یک شرکت برای بار اول سهام خود را در بورس عرضه می‌کند، در واقع این را عرضه اولیه سهام می‌نامند. هر کدام از شرکت‌هایی که این روزها در بورس فعالیت دارند، روزی برای بار اول عرضه اولیه خود را انجام داده‌اند. به طور معمول در زمان عرضه این سهم، حدود 5 تا 10 درصد سهام شرکت ارائه می‌شود و به هر نفر تعدادی سهم تعلق می‌گیرد.

در حال حاضر افراد زیادی فکر می‌کنند که این نوع سرمایه‌گذاری سهام همیشه سود به همراه دارد. ولی اینطور نیست و گاهی برعکس آن اتفاق می‌افتد، یعنی نه تنها سود ندارند، بلکه شخص ضرر می‌کند. پس نباید این طرز تفکر باعث شود که بدون اطلاعات سهام بخرید. از دلایل این ضرر می‌توان به نزدیک بودن قیمت آن به ارزش واقعی و اقدام شرکت به عرضه اولیه سهم در زمانی که بازار شرایط خوبی ندارد، اشاره کنیم. البته طبق تجربه تاکنون بیشتر از 90 درصد عرضه‌های اولیه حداقل 20 درصد سود را فراهم کرده‌اند. حتی گاهی این سود به 100 درصد هم نزدیک بوده است.

مزایای عرضه اولیه سهام در بورس

شرکت‌ها با هدف تامین مالی خود و جذب سرمایه وارد بازار بورس می‌شوند. سپس این شرکت‌ها باید در امور مختلف مالی خود شفافیت داشته باشند، در نتیجه اعتبار بیشتری را به دست می‌آورند و هنگام انجام برخی از کارها مثل وام گرفتن، راحت‌تر هستند. همچنین با عرضه اولیه سهام در بورس و فعالیت در این بازار، شرکت در دید عموم مردم قرار می‌گیرد و چهره‌ی خوبی از آن به نمایش گذشته می‌شود. در این صورت مشتریان بیشتری جذب خواهند شد و فروش و سود شرکت افزایش می‌یابد.

البته بعضی از کارگزاری‌ها برای جذب مشتری، بدون موجودی نقدی از سمت سرمایه‌گذار و با نمایندگی از فرد، عرضه اولیه خریداری می‌کنند. هدف از این کار اعتبار بخشیدن به سرمایه‌گذار است. نهایتا اگر سرمایه‌گذار بعد از گذشت چند روز بتواند با کارگزاری تسویه کند، صاحب این سهم می‌شود. اگر وی قادر به پرداخت هزینه نباشد، کارگزار این سهم را به فرد دیگری می‌فروشد تا بدهی سرمایه‌گذار از بین برود.

نحوه عرضه اولیه سهام در بورس

در حال حاضر در بازار اوراق بهادار تهران، عرضه اولیه فقط به روش ثبت سفارش یا بوک بیلدینگ انجام می‌شود. پیش‌تر تمامی افرادی که به دنبال عرضه اولیه سهام بودند، باید در یک زمان و ساعت خاص سفارش خود را در سامانه مورد نظر ثبت کنند. ولی این روش مشکلاتی هم داشت، مثلا به برخی از افراد سهمی نمی‌رسید. اما در روش بوک بیلدینگ فقط یک ساعت خاص مشخص نمی‌شود، بلکه بازه زمانی تعیین می‌شود و همه افراد می‌توانند شرکت کرده و سفارش ثبت کنند. شما می‌توانید سفارش خود را بر طبق حداکثر تعداد سهم و سقف قیمت تعیین کنید. نهایتا با توجه به میزان سهام‌ها و تعداد افراد، به هر نفر تعدادی سهم ارائه می‌شود.

به این نکته توجه داشته باشید که گاهی استقبال زیاد است و افراد برای اینکه موفق به خرید سهم شوند باید سفارشی که قیمت بالاتری دارد را انتخاب کنند. همچنین سهامداران برای سفارش حداقل 2 ساعت فرصت دارند. حجم قابل خرید را ناظر بازار اعلام می‌کند و بعد از پایان ثبت سفارش، هر سهم به سهامداران اختصاص می‌یابد. شما می‌توانید با دانلود اپلیکیشن فانوس، به بازار بورس و تجزیه و تحلیل‌های حرفه‌ای آن دسترسی داشته باشید و درباره عرضه سهام اولیه اطلاعات بیشتری کسب کنید.

مراحل خرید عرضه سهام اولیه در بورس

• ثبت‌نام و دریافت کد بورسی در سامانه سجام

• اطلاع از زمان عرضه

• برآورد سهمیه هر کد 

• ثبت سفارش

شرکت در عرضه اولیه سهام در بورس

با توجه به این توضیحات، شاید این سوال برایتان پیش بیاید که آیا در عرضه اولیه شرکت کنیم یا خیر؟ در برخی از سهم‌ها تجزیه و تحلیل اهمیت زیادی دارد، ولی در این نوع معیار خیلی مورد توجه قرار نمی‌گیرد. این بدان معنی است که در عرضه های اولیه انتظارات بازار نقش مهم‌تری نسبت به سود و ارزش شرکت دارد. این انتظارها در موفقیت‌های فعالان و عرضه‌های اولیه نقش بسیار پر رنگی را ایفا می‌کنند. بنابراین اگر نظر فعالان این بازار مثبت باشد، همگی تجزیه و تحلیل‌ها آسان‌تر می‌شوند و پیشنهاد می‌شود که به خرید سهم بپردازید.

زمان مناسب برای عرضه اولیه سهام در بورس

عرضه اولیه سهام برای حفظ منافع سرمایه‌گذاران مفید است و باعث رونق بورس می‌شود. در نتیجه این موضوع به توسعه اقتصادی و رشد کمک می‌کند. به زبان ساده‌تر عرضه اولیه رابطه برد برد است. البته نباید این برداشت را داشته باشید که این سهام را باید تا زمان خیلی طولانی نگه دارید و آن را در پرتفوی خود سرمایه‌گذاری کنید. در حقیقت بررسی نشانه‌های خروج از سهام موضوعی است که هر سرمایه گذار در بورس باید به آن توجه کند. پس نمی‌توان به طور قطعی بهترین زمان برای خروج را مشخص کنید، شما باید به نشانه‌ها نگاه کنید و با بررسی آنها دست به انتخاب بزنید. به طور کلی بهترین زمان را باید بر اساس موارد زیر بررسی کنید:

• ارزیابی وضعیت فعلی و آینده شرکت عرضه‌ شده در بازار
• توجه به میزان بزرگی و کوچکی شرکت عرضه ‌شده
• مطالعه تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه در سایت‌های تحلیل‌گری و کانال‌های خبری کارگزاری‌ها
• بررسی رفتار سهامداران عمده در ایام معاملات سهم پس از اولین عرضه
• بررسی روند فعلی بازار بورس

نتیجه‌گیری

همانطور که مطالعه کردید، عرضه سهام اولیه می‌تواند سود خوبی را نصیب شما کند. ولی در عین حال نباید بدون تجزیه و تحلیل وارد بازار شوید، مخصوصا افراد مبتدی نباید جذب سود و مزایای آن شوند و بدون اطلاعات دست به عرضه، خرید و فروش بزنند. بنابراین پیش از سرمایه گذاری حتما جزئیات را بررسی کنید و با برنامه پیش بروید.

اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک  زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید😊

نویسنده : امیر نیکنام