مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟
صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از نهادهای تقریبا نو ظهوری محسوب می‌شوند که در سال‌های اخیر رشد چشمگیری نیز داشته‌اند. این صندوق‌ها به شما کمک می‌کنند تا به جای پس‌انداز کردن پول خود، آن را در جای دیگری سرمایه‌گذاری کنید و در مدت کمتری سود قابل قبولی را دریافت کنید. حتی بدون داشتن اطلاعات درباره‌ی بازار و بورس هم قادر خواهید بود با روش‌های غیر مستقیم سرمایه‌گذاری، ارزش پول‌تان را حفظ کنید.
البته این صندوق‌ها مزایا و معایبی دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم و بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری را به شما معرفی می‌کنیم. همراه ما باشید.
صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟
پیش از آن‌که بخواهیم از مزایا و معایب صندوق سرمایه‌گذاری برایتان بگوییم، خوب است که ابتدا تعریفی از آن را ارائه دهیم. اکثرا ما به دلایل مختلفی مانند، نداشتن اطلاعات کافی و کمبود وقت، پول خود را در بانک‌ها پس‌انداز می‌کنیم. در حالی که امروزه می‌توان با کمی تحقیق و جستجو، پول را در نهادی دیگر سرمایه‌گذاری کرد تا بهره‌وری و سود آن هم افزایش یابند.
صندوق سرمایه‌گذاری یکی از این گزینه‌ها است و این فرصت را برای شما فراهم می‌کند که به صورت غیر مستقیم در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنید. در این صورت سود پول شما بیشتر از زمانی است که آن را در بانک پس‌انداز می‌کنید. ما می‌توانیم صندوق سرمایه‌گذاری را مانند یک شرکتی بدانیم که افراد پول‌های خود را روی هم می‌گذارند و سرمایه تشکیل می‌دهند. اما در این‌جا، صندوق از مجموعه‌ای از اوراق بهادار مثل اوراق مشارکت و سهام تشکیل شده است.
مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری
-
مدیریت حرفه‌ای و اطمینان بالا
یکی از مهمترین مزایای این صندوق‌ها، وجود کارشناسان و افراد حرفه‌ای است. آن‌ها دانش و تجربه‌ی فوق‌العاداه‌ای در حوزه بازار بورس دارند و به بهترین شکل ممکن سرمایه افراد را مدیریت می‌کنند. در واقع این کار اصلا آسان نیست و افراد تازه‌کار معمولا در ابتدای سرمایه‌گذاری با ضررهای مالی زیادی روبه‌رو می‌شوند. بنابراین شما می‌توانید از کارشناسانی کمک بگیرید که علاوه بر دانش تئوری، تجربه کاری هم داشته باشند.
در نتیجه شما از سرمایه‌گذاری خود اطمینان خاطر بیشتری دارید و می‌توانید از تنش و اضطراب به دور باشید. البته ریسک سرمایه‌گذاری در هر صندوق با دیگری تفاوت دارد، ولی به طور کلی افراد حرفه‌ای، در اکثر حوزه‌های مختلف مثل ارز، طلا، سکه و … تخصص دارند و می‌توانند شرایط را کنترل کنند.
-
صرفه جویی در وقت و هزینه
برعکس برخی دیگر از بازارهای سرمایه‌گذاری، در این‌جا شما می‌توانید در وقت خود نیز صرفه‌جویی کنید. زیرا نیازی نیست که شخصا به تحلیل و پیگیری بازار بپردازید، کارشناسان صندوق این وظیفه را به خوبی انجام می‌دهند. در حالی‌که در روش سرمایه گذاری مستقیم، شما باید ساعاتی از روز را به بررسی اوضاع بورس بپردازید و این وقت زیادی از شما می‌گیرد. این کار برای افرادی که شغل ثابت دیگری دارند نیز سخت‌تر می‌شود.
ولی در صندوق سرمایه‌گذاری که روشی غیر مستقیم به حساب می‌آید، افراد نه تنها می‌توانند پول خود را سرمایه‌گذاری کنند، بلکه می‌توانند به طور همزمان شغل ثابت و تمام وقت داشته باشند. از طرفی دیگر، در این‌جا نیازی نیست که سرمایه‌گذاران در کلاس‌های بورس و دوره‌های این چنینی شرکت کنند. بنابراین علاوه بر صرفه‌جویی در وقت، در هزینه‌های جانبی شرکت در کلاس‌ها نیز صرفه‌جویی می‌شود.
-
قابلیت نقد شوَندگی بالا
اگر در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرده باشید، حتما می‌دانید که در این بازار در بیشتر مواقع صف فروش ایجاد می‌شود و همین موضوع میزان نقدینگی را کاهش می‌دهد. به علاوه، ممکن است که در فروش سهام تاخیر ایجاد شود و افراد ضرر کنند. ولی یکی دیگر از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری این است که شما می‌توانید واحد سرمایه‌گذاری خود را بفروشید و سود آن را دریافت کنید. معمولا در این صندوق‌ها یک ضامن نقدشوندگی هم وجود دارد تا در زمان فروش مشکلی پیش نیاید.
-
تنوع بخشی
در صندوق سرمایه‌گذاری فرصتی فراهم شده است تا افراد بتوانند در کالاهای مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، طلا و حتی زمین، سرمایه‌گذاری کنند. همچنین افراد می‌توانند با توجه به میزان ریسک‌پذیری و سرمایه‌شان، در صندوق‌های مختلفی عضو شوند. مثلا برخی از صندوق‌ها به گونه‌ای هستند که می‌توانید از آن‌ها درآمد ثابتی کسب کنید.
با این‌که برخی دیگر ریسک بیشتری دارند، ولی سود بالاتری را نیز شامل می‌شوند. در واقع این متنوع‌سازی باعث می‌شود که در بلند مدت میزان ریسک کمتر شود و پرتفوی با دوام‌تری به وجود آید. به علاوه، یکی دیگر از مزیت‌های صندوق سرمایه‌گذاری این است که شما می‌توانید با سرمایه کم و خرد وارد آن شوید و بعد از مدتی با تجمیع سرمایه این امکان برایتان فراهم می‌شود تا سود بیشتری بگیرید و سرمایه کلان داشته باشید.
-
شفافیت در اطلاعات و امکان مقایسه
عدوم وجود شفافیت مالی و اطمینان از سرمایه‌گذاری، از جمله نگرانی‌هایی افراد است که باعث می‌شود آن‌ها از وارد شدن به بازار بورس منصرف شوند. ولی در صندوق سرمایه‌گذاری شرایطی فراهم شده که مردم بتوانند به راحتی و در زمان‌های مشخصی ارزش دارایی‌ها را چک کنند. بنابراین هر 2 دقیقه یکبار، ارزش دارایی‌ها صندوق‌های قابل معامله اعلام می‌شود و شما می‌توانید به‌صورت روزانه ارزش صندوق‌های غیر قابل معامله را نیز بررسی کنید.
بنابراین کافیست به سایت هر صندوق بروید و با بررسی اطلاعات، سرمایه‌گذاری مطمئنی را برای خودتان رقم بزنید. این اطلاعات بسیار دقیق‌اند و از سمت نهادهای نظارتی مانند سازمان بورس منتشر می‌شوند. بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند با مقایسه صندوق‌های مختلف و با توجه به شرایط شخصی خود، بهترین صندوق سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند.
معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری
-
دارای سود کمتر نسبت به روش مستقیم
در روش سرمایه‌گذاری در صندوق، شما سود کمتری دریافت خواهید کرد. درست است که در سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس احتمال ضرر و زیان بالا می‌‌رود، ولی با این حال سود آن بیشتر است. از این‌رو معمولا افرادی که وقت و دانش بیشتری دارند، بازار سرمایه‌گذاری مستقیم را ترجیح می‌دهند.
-
کاهش قدرت اختیار بر سرمایه شخصی
یکی دیگر از معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کاهش اختیار سرمایه‌گذار است که به نوعی محدودیت برای او ایجاد می‌کند. در سرمایه‌گذاری مستقیم فرد می‌تواند بر سرمایه خود کاملا کنترل داشته باشد و خرید و فروش‌ها با نظارت شخص او صورت می‌گیرند. اما در روش غیر مستقیم اینطور نیست و تصمیم‌گیری‌ها از طریق مدیران صندوق انجام شده و سرمایه‌گذار فقط سود پول خود را دریافت می‌کند.
مثلا برای خرید سهم یا سرمایه‌گذاری در یک شرکت، فرد قدرت انتخاب ندارد و این مورد دقیقا همانند پس‌انداز در بانک است. یعنی مدیران بانک و صندوق، خودشان تصمیم می‌گیرند که کجا سرمایه‌گذاری کنند. البته این مورد برای برخی از افراد محدودیت است و برای برخی دیگر هم یک فرصت تا همه‌ی کارها را به مشاوران بسپارند و در وقت خود صرفه‌جویی کنند.
-
نداشتن حق رای
شما با شرکت در بازار سرمایه می‌توانید در تمامی جلسات شرکت کرده و از سهام خود دفاع کنید. ولی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اینطور نیست و حق شرکت در بخش‌هایی که در آن‌ها سهیم هستید را ندارید. البته فقط در زمانی می‌توانید مثل مدیران در این جلسات شرکت کنید، که واحد سرمایه گذاری ممتاز داشته باشید.
-
پرداخت هزینه‌های صندوق
در بازار مستقیم، نیازی نیست که فرد سرمایه‌گذار هزینه بیشتری را پرداخت کند. ولی صندوق ها دارای دفاتر و کارمندان متفاوتی‌اند که باید بخشی از دستمزد و هزینه‌های جاری آن‌ها را سرمایه‌گذاران پرداخت کنند. به همین دلیل، معمولا مدیران صندوق این هزینه‌ها را از سود و بازگشت سرمایه فرد کم می‌کنند و در نتیجه همین باعث کاهش سود در روش سرمایه گذاری غیر مستقیم می‌شود. در همین راستا شما باید مراقب باشید که میزان این هزینه‌های جاری چه قدر است. زیرا گاهی سرمایه‌گذاران از آن‌ها بی‌اطلاع‌اند و متاسفانه صندوق ها رقم بیشتری را از سود آن‌ها کسر می‌کنند.
-
محدودیت در تعداد واحدهای قابل صدور
یکی دیگر از معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری این موضوع است که با تمام شدن واحدهای صادر شده، سرمایه‌گذار باید منتظر شود تا شاید برخی از واحدهای صندوق باطل شوند و واحد جدیدی برای او صادر شود. یا این‌که، صندوق باید از سازمان بورس مجوز مشخصی را دریافت کند تا به وسیله آن سقف واحدهای قابل صدور را افزایش دهد. مورد دوم برای همه‌ی صندوق‌ها قابل دریافت نیست و معمولا آن‌هایی موفق به اخذ مجوز می‌شوند که عملکرد خوبی داشته‌اند و تقاضا برای آن‌ها بالا است.
-
لحظه‌ای نبودن قیمت‌گذاری
همانطور که از عنوان این مورد مشخص است، در صندوق‌های سرمایه سرمایه‌گذاری قیمتِ لحظه‌ای واحدها اعلام نمی‌شوند. یعنی اگر شما بخواهید همین امروز یک واحد از صندوق را خریداری کنید، باید تا انتهای روز کاری صبر کنید و قیمتی که برای فردا اعلام می‌شود را بخرید. به علاوه، هنگام ابطال واحدها نیز این مشکل همچنان وجود دارد.
بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری
تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران تقریبا فعالیتی جدید به حساب می‌آید، زیرا اولین صندوق در سال 1388 تشکیل شد. بنابراین هنوز مردم زیادی از وجود آن‌ها اطلاعی ندارند، یا به راحتی نمی‌توانند اعتماد کنند. ولی اگر درباره‌ی مزایای آن‌ها اطلاعات بیشتری داشته باشند، حتما از این موقعیت ایده‌آل استفاده می‌کنند. در حال حاضر ارزش این صندوق‌ها در حدود ۰.۹ واحد از ارزش کل بازار است. شاید این رقم ناچیز برسد، اما با ایجاد صندوق‌های حرفه‌ای‌تر حتما رشد چشمگیری خواهد داشت.
صندوق‌ها را بر اساس نوع سرمایه‌گذاری به سه نوع اصلی تقسیم می‌کنند. اولین نوع سرمایه‌گذاری، سهام است و بیشترین نیروی خود را بر روی سهام بورسی می‌گذارد. صندوق بعدی، درآمد ثابت است که نهایتا مقدار سود مشخص و تضمین شده‌ای دارد. این‌ها بر روی اوارق دولتی سرمایه‌گذاری می‌کنند و به همین جهت ریسک کمتری دارند. نوع آخر، صندوق مختلط نام دارد که به‌صورت سرمایه گذاری بر اوراق بانکی و درصدی از بازار بورس فعالیت می‌کند.
حال پس از معرفی انواع صندوق‌ها، در ادامه بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سال 99 را به شما معرفی می‌کنیم:
بهترین صندوق‌های درآمد ثابت
- نیکوکاری کشتی ورزش ملی ایران: بازدهی سالانه ۱۰۰ درصد
- نیکوکاری دانشگاه الزهرا: بازدهی سالانه، ۶۲ درصد
- گنجینه الماس بیمه دی: بازدهی سالانه، ۵۹ درصد
- صندوق مشترک البرز: بازدهی سالانه، ۵۹ درصد
- پاداش سرمایه بهگزین: بازدهی سالانه، ۵۲ درصد
بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط
- یکم نیکوکاری آگاه: بازدهی سالانه، ۲۵۸ درصد
- سپهر اندیشه نوین: بازدهی سالانه، ۱۴۹ درصد
- نیکوکاری میراث ماندگار پاسارگاد: بازدهی سالانه، ۱۳۱ درصد
- نیکوکاری ایتام برکت: بازدهی سالانه، ۱۲۹ درصد
- صندوق سرمایه‌گذاری توسعه ممتاز: بازدهی سالانه، ۱۱۴ درصد
بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام
- مشترک نیکوکاری ندای امید: بازدهی سالانه، ۳۲۷ درصد
- سرو سودمند مدبران: بازدهی سالانه، ۲۵۵ درصد
- آسمان آرمانی سهام: بازدهی سالانه، ۲۳۸ درصد
- هستی بخش آگاه: بازدهی سالانه، ۲۱۷ درصد
- صندوق سرمایه‌گذاری سهام بزرگ کاردان: بازدهی سالانه، ۲۰۷ درصد
نتیجه‌گیری
ما در این مطلب مهمترین مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری را با شما به اشتراک گذاشتیم و تعدادی از بهترین صندوق‌ها را نیز معرفی کردیم. باتوجه به این نکات و کسب اطلاعات مختصری درباره بازار بورس، شما می‌توانید تصمیم بگیرید که سرمایه خود را در کدام صندوق قرار دهید. همچنین پیشنهاد می‌شود که پیش از انتخاب صندوق مورد نظر، ابتدا به بررسی میزان بازدهی یک ماه اخیر آن بپردازید تا بهترین گزینه را انتخاب کنید.
اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید😊
نویسنده: امیر نیکنام
